از زمان اعمال تحریم‌های آمریکا علیه ایران، مبادلات تجاری ایران با جهان دچار اختلالات گسترده شد. با این حال، مسئولان جمهوری اسلامی ایران امیدوار بودند که با استفاده از روابط نزدیک خود با برخی کشورها از جمله عراق، از فشار تحریم‌ها بکاهند، خصوصا که عراق از واردکنندگان برق ایران است و هر ساله میزبان هزاران نفر از مسافران ایرانی است. اما برخلاف پیش‌بینی‌ها، عراق هم از تحریم‌ها پیروی کرد. در این شرایط، ایران طی چند سال اخیر کوشیده است تا در روندی که به کندی پیش می‌رود، مطالبات خود بابت صادرات به عراق را دریافت کند.

در همین زمینه، یحیی آل‌اسحاق، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق، چند روز پیش گفت که این بدهی به حدود یک میلیارد دلار کاهش یافته است. پیش‌تر، وب‌سایت «پرس تی‌وی» در گزارش خود اعلام کرده بود که ۱۸ ماه پیش، مبلغ بدهی مذکور بیش از پنج میلیارد دلار بوده است.

آل‌اسحاق روز ۱۰ اردیبهشت گفت که عراق در چند سال گذشته بخش عمده‌ای از بدهی‌های خود را بابت واردات گاز طبیعی و برق، به ایران پرداخته است.

او در گفت‌وگو با ایرنا، افزود که بدهی کنونی عراق  به ایران اندکی بیش از یک میلیارد دلار است و در دیدار اخیر با عادل کریم، درباره چگونگی پرداخت این بدهی گفت‌وگو شده است. 

اشاره او به سفر عادل کریم، سرپرست وزارت برق عراق، به تهران است که به منظور گفت‌وگو برای حل مشکل پرداخت بدهی‌ها انجام شده بود.

این چهره اقتصادی عراق گفت دولت ایران پذیرفته است که با حل مسئله بدهی، به صادرات انرژی به عراق در طول تابستان و زمستان ادامه دهد.

عراق برای تامین بخش عمده‌ای از انرژی خود متکی به واردات از ایران است؛ به ‌ویژه در فصل داغ تابستان که دمای بغداد عموما بالای ۴۰ درجه است، و عراق به واردات مستقیم برق از ایران اقدام می‌کند.

او در مصاحبه‌ای با شبکه الاخباریه، گفت که کشورش در سال ۲۰۲۰ یک میلیارد و ۷۰ میلیون دلار به ایران بدهکار شد، اما تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران مانع از پرداخت این بدهی به کشور صادرکننده شد.

حالا رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق خبر داده است که علاوه بر یک میلیارد دلار باقی‌مانده که عراق باید به دولت ایران بپردازد، ۹ میلیارد دلار هم مطالبه‌های بخش خصوصی ایران از عراق است که «در جریان» است. او افزود: «مشکلی در سیستم پرداختی وجود ندارد و از طرق مختلف دریافت می‌شود.»

جهانبخش سنجابی، دبیرکل اتاق مشترک ایران و عراق، با توضیح بیشتر گفت: «بحث آزادسازی منابع ما در عراق به چند ماه قبل برمی‌گردد و اتفاق جدیدی نیفتاده است. در چند قسط وزارت نیروی عراق مطالبات ناشی از صادرات ما را در اکانت حسابی که نزد بانک‌های عراقی داشتیم واریز کرد و بخشی را هم قول داده بودند که واریز کنند، منتهی وقتی پول وارد حساب ما شد، به دلیل تحریم‌ها امکان برداشت پول را نداشتیم.»

سنجابی گفت، عراقی‌ها موفق شدند با استثنا گرفتن از تحریم‌های آمریکا، بخشی از منابع مالی ایران در عراق را برای فروش مواد غذایی و ماشین‌آلات استفاده کنند. 

این مقام گفت که ایران در سال گذشته ۸ میلیارد و ۹۶۶ میلیون دلار صادرات غیرنفتی به عراق داشته است.